In de periode na de Tweede Wereldoorlog werd voornamelijk negatief geoordeeld over de rol van ‘Joodse raden’ in bezet Europa. Ze werden gezien als werktuigen in de handen van de Duitse bezetter, die hadden bijgedragen aan het maatschappelijk isoleren en deporteren van de Joden. De vertegenwoordigers van deze organisaties werden en worden vaak nog steeds beschouwd als collaborateurs. In deze eerste omvangrijke vergelijkende studie naar de ‘Joodse raden’ in Nederland, België en Frankrijk laat Laurien Vastenhout zien dat deze geschiedenis in werkelijkheid veel complexer is dan tot nu toe werd aangenomen. Met behulp van een breed scala aan bronnen, zoals persoonlijke getuigenissen, administratieve documenten en procesverslagen, ontrafelt de auteur de wordingsgeschiedenis van deze organisaties. Ze beschrijft hoe de Joodse leiders een weg probeerden te vinden tussen de steeds verdergaande eisen van de bezetter en de wens om Joden hulp te verlenen. Bovenal toont ze dat het functioneren van de ‘Joodse raden’ in de juiste (vooroorlogse) context beschouwd moet worden en geeft ze een grondig inzicht in de persoonlijke contacten die de raden hadden met de Duitse bezetter en clandestiene organisaties.

Laurien Vastenhout, 413 pagina's, Nederlands, 23 x 16 cm, Verbum Uitgeverij, Hardcover

'Wanneer er gevochten moet worden, moet er maar gevochten worden. Je kunt jezelf niet ontrouw worden. Je kunt jezelf ook niets wijsmaken. We stonden ervoor. We hebben gedaan wat we moesten doen, wat we konden doen. Niet meer en niet minder.' Janny Brandes-Brilleslijper

Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn de twee joodse zussen Janny en Lien Brilleslijper actief in het verzet in Amsterdam en Den Haag. Als het net zich rond hen begint te sluiten, moeten ze onderduiken. Ze komen terecht in 't Hooge Nest, een villa verscholen in de bossen van 't Gooi. Spoedig zal het huis onder hun leiding uitgroeien tot een van de grootste onderduikadressen in Nederland.

Terwijl de laatste joden in het land worden opgejaagd gaat het leven van enkele tientallen onderduikers zo goed en kwaad als het gaat door, pal onder de neus van NSB-buren en nazikopstukken. Als het einde van de oorlog in zicht is, wordt het Nest verraden. Samen met de familie Frank belandt de familie Brilleslijper op het laatste transport naar Auschwitz.

't Hooge Nest is een verhaal over moed, verraad en menselijkheid in barbaarse tijden, en brengt een ongekende geschiedenis met kracht tot leven.

Roxane van Iperen, 384 pagina's, Nederlands, 21 x 13 cm, Overamstel, Softcover

Een nostalgisch foto- en tekstboek van Tanguy Ottomer over verdwenen gebouwen, pleinen en standbeelden in zijn stad, zoals het chique Hotel Weber of de groene Geuzenhofkes op de Rooseveltplaats.

Luster, 18 x 22 cm, 192 pagina's, Softcover

Kunstboek CODART

Geniet van honderd uitzonderlijke meesterwerken geselecteerd door CODART, het netwerk van conservatoren Nederlandse en Vlaamse kunst. Maar liefst honderd verschillende conservatoren uit twintig landen beschrijven ieder één kunstwerk en vertellen waarom het werk volgens hen zo bijzonder is. Het boek geeft een overzicht van het overweldigende aanbod Nederlandse en Vlaamse kunst dat te zien is in museumcollecties over de hele wereld.

224 pagina's, Nederlands | Engels, 28,5 x 24,5 cm, Lannoo, Hardcover

Het geschreven woord heeft de kracht om te inspireren, verbazen en vermaken, zoals deze verzameling van 100 brieven die de geschiedenis veranderden zal laten zien. Geordend op chronologie variëren de brieven van met inkt beschreven tabletten die het leven in het Romeinse Rijk levendig beschrijven tot opmerkelijke laatste wilsbeschikkingen en testamenten, hartstochtelijke uitbarstingen van liefde en wanhoop en bondige notities met dodelijke gevolgen.

-Een sollicitatie van Leonardo da Vinci, met nauwelijks een vermelding van zijn artistieke talenten.
-De liefdesbrieven van Hendrik VIII aan Anna Boleyn, die uiteindelijk leidden tot de ontbinding van de kloosters.
-De gekrabbelde notitie die de ondergang van Oscar Wilde teweegbracht.
-De open brief 'J'accuse!' van Emile Zola, ter ondersteuning van een vermeende spion en tegen antisemitisme.
-De correspondentie van Beatrix Potter met de zoon van een vriend waarin het personage Peter Rabbit werd geïntroduceerd.
-Een laatste brief van de Titanic.
-Het ultimatum van Nelson Mandela aan de president van Zuid-Afrika.

Scott Christianson, Colin Salter, 224 pagina's, Engels, 23 x 19 cm, Batsford, Hardcover

Wie het nieuws over het klimaat volgt, is gewend aan verslagen van deprimerende COP’s, wanhoopskreten van wetenschappers en kiekjes van sip kijkende ijsberen. Dit verhaal is anders. Decor is Cuba. Iedereen heeft een mening over het eiland van salsa en socialisme. Maar vriend en vijand erkennen: het is de enige plek op deze planeet waar men een eeuw vooruitblikt. Tarea Vida, zo heet het Cubaanse plan. Vertaald: Levenstaak. Die naam zegt alles. Tegen 2050 slokt de Caraïbische Zee vijf zuidelijke kustdorpen op, tegen 2100 nog eens 122. En dan zijn er nog de orkanen die de stijgende zee steeds verder landinwaarts duwen en zo kustwaters en akkers verzilten. In 100 jaar om de zee te stoppen vertellen Julie Steendam en Isabelle Vanbrabant hoe Cuba het gebruikelijke kwartaaldenken ver achter zich heeft gelaten en zijn bevolking mobiliseert. Spring achter op de oude Jawa 330 van milieuambtenaar-klimaatactivist Anita en maak u op voor een verhaal over een tocht langs waterwonderwouden, zonnedaken, stadstuintjes en een wetenschap dicht bij het volk.

Julie Steendam, Isabelle Vanbrabant, 240 pagina's, Nederlands, 22 x 14 cm, Epo, Softcover

1942 is het kantelpunt van de Tweede Wereldoorlog. Vanaf november lijden de nazi’s zware nederlagen. Overal in het Westen, van Londen tot Washington, veranderen overheden en hun ambtenaren de politieke koers. Ook in Antwerpen. Herman Van Goethem wekt dit cruciale jaar weer tot leven. Hij schrijft een beklemmende kroniek van het dagelijkse leven in de havenstad. De Joden zinken er weg in armoede en wachten af. Het stadsbestuur collaboreert ijverig met de bezetter. De politie komt steeds meer in de greep van een ruige Nieuwe Orde, en vanaf augustus worden de Joden ook massaal gedeporteerd. Cruciaal is de internationale context van oorverdovende stilte en slepende onzekerheid.

Het jaar van de stilte is niet zomaar de reconstructie van een vergeten oorlogsjaar. Het biedt een nieuw verklaringsmodel over de Tweede Wereldoorlog, een model dat vragen oproept die veel verder reiken dan het inktzwarte 1942. Op de achtergrond van dit verhaal beschrijft de auteur zijn zoektocht naar het verleden, naar de verwerking en ontkenning van wat toen kon gebeuren.

Herman Van Goethem, 360 pagina's, Nederlands, 17 x 24 x 5 cm, Pelckmans Uitgevers, Hardcover

De kranen van Antwerpen werden eeuwenlang met mankracht aangedreven, en hun ontwerp en aandrijving evolueerden sinds het einde van de negentiende eeuw razendsnel mee met de technologische ontwikkelingen: stoom, waterdruk, elektriciteit. Toen de stad in 1974 de hydraulische havenwerktuigen buiten bedrijf stelde, besliste ze om een 'technologisch archief' of een museumcollectie van havenkranen aan te leggen. Het MAS beheert op dit moment de grootste en meest diverse museale collectie havenkranen ter wereld met 18 kranen van 15 binnen- en buitenlandse constructeurs. De meeste van deze kranen werden beschermd als monument en de vlotkraan is beschermd als varend erfgoed.

28 x 21 cm, Engels, 176 pagina's, BAI, Hardcover

Het is onmogelijk om goed grip te krijgen op een landschap, toch leggen we het graag vast. Met een stijgende zeespiegel en de te verwachten regenoverlast, is in het Belgische Vlaanderen het springtij een groot gevaar. Overheid en ingenieurs trachten het water in toom te houden. De Schelde krijgt meer ruimte, dijken worden verlegd, het uitzicht verandert. Dat vraagt om beeldvorming. En iedereen tekent; de kunstenaar, de waterbouwkundige, de landschapsarchitect, ja zelfs de hengelaar maakt notities. Dit boek toont via tekeningen het landschap tussen Vlassenbroek en Broekkant. Tekeningen gemaakt door werkers, toeristen en kunstenaars. Lokaal en van buiten. Liefhebbers die er op uit gingen, want en plein air is hier de traditie. Tekenaars en schilders werkten de afgelopen eeuw graag aan de rivier of trokken de polder in. Die traditie was wat verwaterd en is op de valreep van de grote veranderingen als een trage poging ingezet om het landschap al doende even vast te leggen. Dit boek maakt onderdeel uit van het project 'Tekenen in Vlassenbroek' (2014-15).

Wapke Feenstra, 208 pagina's, Engels, 27 x 21 cm, JAP SAM Books, Softcover

Dit substantiële boek is even functioneel als mooi en presenteert een aantal van 's werelds beste kunstwerken in een elegant pakket. Elke dag biedt een ander, prachtig gereproduceerd kunstwerk uit verschillende tijdperken, genres en media; citaten om over na te denken, te verrassen en te verrukken; en voldoende ruimte om verjaardagen, jubilea en andere belangrijke data op te schrijven, evenals persoonlijke notities en reflecties. Er is kunst voor elke smaak en uit elke periode: prehistorie en het oude Egypte; Middeleeuwen en Renaissance; impressionistisch, abstract en modern. Bekende kunstenaars zijn onder meer Leonardo da Vinci, Botticelli, Raphael, Michelangelo, Albrecht Dürer, Caravaggio, Titiaan, Hiroshige, El Greco, Vermeer, Turner, Monet, van Gogh, Cassatt, Kandinsky, Klee, Picasso en anderen.

Eckhard Hollmann, 736 pagina's, Engels, 17 x 17 cm, Prestel Publishing, Hardcover

Ter viering van haar rijke geschiedenis in de kunst- en designgemeenschap heeft de 350 jaar oude Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen een vijfjarig overzicht samengesteld van haar kunstonderzoeksprogramma's. Zowel in tekst als in beeld reflecteert AND/AS op wat onderzoek in de kunsten betekent voor de kunstenaar, voor het kunstonderwijs en voor de kunstwereld. Het comfortabel formaat en goed geïllustreerde boek biedt in essentie visueel inzicht in de strategieën, processen en resultaten van artistiek onderzoek in een verscheidenheid aan disciplines, waaronder fotografie, schilderkunst, video en installatie, en onthult de unieke aanpak van kunstenaars-onderzoekers aan de Antwerpse academie.

Els De Bruyn, Johan Pas, 336 pagina's, Engels, 19 x 14 cm, Jap Sam Books, Softcover

Art Essentials

Deze levendige inleiding vertelt het steeds evoluerende verhaal van abstracte kunst, vanaf het begin van de 20e eeuw tot nu. Voortgekomen uit westerse bewegingen zoals het kubisme en het expressionisme, werd abstracte kunst al snel een wereldwijd fenomeen en veranderde het gezicht van moderne en hedendaagse kunst. Stephanie Straine weeft verhalen van bekende pioniers met fascinerende inzichten in minder bekende pioniers van over de hele wereld.

Hoewel abstractie in de kunst vaak wordt geassocieerd met vaagheid of het afschrikwekkende theoretische, vertegenwoordigt abstractie voor veel kunstenaars pure eenvoud. De levendige discussie van Straine demystificeert het werk van meer dan zeventig innovatieve kunstenaars - van Wassily Kandinsky tot Emma Kunz en Rana Begum - en ontwikkelt onze waardering voor hun conceptuele benadering. Een referentiesectie bevat een tijdlijn van belangrijke tentoonstellingen van abstracte kunst, suggesties voor verder lezen en een verklarende woordenlijst van kunsttermen.

Stephanie Straine, 176 pagina's, Engels, 21 x 13 cm, Thames & Hudson, Softcover

Een wereldgeschiedenis

Abstracte kunst heeft vaak concrete wortels. Ervaringen in de echte wereld, stelt kunsthistoricus Pepe Karmel, liggen bijna altijd ten grondslag aan abstracte uitingen. Dit boek is een gedurfde nieuwe verkenning van de oorsprong en evolutie van een invloedrijke kunststroming. Voor het eerst wordt er dieper ingegaan op de oorsprong van het abstracte. Abstracte kunst gaat over mannelijke én vrouwelijke kunstenaars, uit alle windstreken, en altijd wordt hun werk besproken in relatie tot sociale, politieke en culturele veranderingen. Niet chronologisch, maar thematisch en gecategoriseerd op onderwerp gaan we de geschiedenis tegemoet. Karmel focust op het onderwerp, en toont hoe de kunstenaars zich uiten via hun abstracte beeldtaal. Lichamen en landschappen, kosmologieën en kalligrafie, architectuur en patronen. Van de pioniers tot de protegés van het genre – Kazimir Malevich, Hilma af Klint, Wassily Kadinsky, Ibrahim El-Salahi, Carlos Cruz-Diez, Bridget Riely, Anni Albers, Sean Scully, Julie Methretu en Wu Guanzhong, om er maar een paar te noemen. Ook is er veel ruimte voor Nederlandse kunstenaars, vaak meesters van het abstracte – denk bijvoorbeeld aan Piet Mondriaan, die zelf meende al vóór Jan van Eyck abstractie in Nederlandse werken te herkennen, en Bart van der Leck.

Pepe Karmel, 344 pagina's, Nederlands, 31 x 24 cm, WBooks, Hardcover

Esther Naschelski is drie wanneer haar ouders in 1942 naar Auschwitz worden gedeporteerd. Ze zullen nooit meer terugkeren. Esther wordt verborgen gehouden in een kinderkribbe nabij de Dossinkazerne in Mechelen en overleeft de oorlog. Na de oorlog zoekt de joodse gemeenschap haar. Esther wordt niet gevonden, want ze wordt voor een tweede maal verborgen, ditmaal door een fanatieke katholieke vrouw die haar van haar culturele roots weghoudt. Esther groeit op in een liefdeloos, kil en antisemitisch klimaat. Ze kent weinig vreugde tijdens haar jeugd en wordt verstopt in vele pensionaten. Als jongvolwassene zoekt ze vergeefs wat het lot van haar moeder is geweest. Pas vanaf 2005, op 65-jarige leeftijd, leert Esther het ware verhaal van haar familie kennen. Ze ontdekt wie haar vader was en wordt geconfronteerd met de tragische dood van haar ouders in Auschwitz. Esthers leven verandert nu drastisch. Onvermoeibaar zoekt ze naar sporen uit het verleden en reconstrueert ze de puzzel van haar familiegeschiedenis. In haar lange en intense rouwproces vindt ze kracht in het neerschrijven van haar verhaal. Ondanks haar lijden en verdriet bloeit Esther tijdens het zoeken en schrijven open. Voor het eerst in haar leven wordt ze beluisterd, spreekt ze en vindt ze de woorden om haar waarheid te vertellen, die van een kind dat door oorlogsomstandigheden in slechte handen kwam en missen moest wat voor ieder mens zo vanzelfsprekend is: warmte en verbondenheid met een familie en cultuur. In dit boek doet Esther na meer dan zestig jaar van stilte haar aangrijpende verhaal. Op een doorleefde, intense en serene manier wil ze getuigen en sensibiliseren, opdat de wereld zou weten hoe oorlog en fanatisme levens kunnen verwoesten.

Esther Naschelski, Hans Grietens, 168 pagina's, Nederlands, 23 x 15 cm, Acco Uitgeverij, Softcover

Adrien de Gerlache organiseerde en leidde eind negentiende eeuw de eerste Belgische Zuidpoolexpeditie. Later ondernam hij nog verschillende pogingen om Antarctica te bezoeken, maar zonder resultaat. Hij hoopte er het toerisme op te starten, aan walvisvaart te doen en een wetenschappelijke basis te bouwen. Toch was De Gerlache veel meer dan zeeman en poolreiziger. Hij was een promotor van de wetenschappen, een getalenteerd schrijver, commissaris en bestuurder bij verschillende rederijen, diplomaat, politicus, patriot, kunstkenner en organisator van tentoonstellingen. Verder ontwierp hij het poolschip Endurance en het schoolschip Mercator, en werd directeur-generaal van het Belgische Zeewezen.

Jozef Verlinden, 592 pagina's, Nederlands, 22 x 15 cm, Standaard Uitgeverij, Softcover

Dit gezaghebbende en complete overzichtswerk van de kunstgeschiedenis heeft nog steeds een onovertroffen reputatie. Algemene kunstgeschiedenis presenteert de kunstgeschiedenis als een essentieel onderdeel van de ontwikkeling van de mensheid, vanaf de vroegste grottekeningen 30.000 jaar geleden tot aan de digitale kunst van het nieuwe millennium. In deze herziene editie zijn de allernieuwste ontwikkelingen in de kunst opgenomen; bovendien zijn er vele nieuwe illustraties toegevoegd. Algemene kunstgeschiedenis mag niet ontbreken in de boekenkast van elke zichzelf respecterende kunstliefhebber.

Hugh Honor, 984 pagina's, Nederlands, 30 x 23 x 6,5 cm, Meulenhof Boekerij, Hardcover

Deze Stadskroniek bundelt vijftien familieverhalen over de Tweede Wereldoorlog in Antwerpen. De verhalen zijn even persoonlijk als uiteenlopend. Vier generaties vertellen over de oorlogslittekens in hun familie. Het zijn tragische en liefdevolle familieherinneringen aan een donkere bladzijde van de Antwerpse geschiedenis.

In al hun verscheidenheid belichten de auteurs de grote impact van oorlog en dictatuur. De impact op henzelf, hun familie en andere stadsbewoners. De verhalen maken tastbaar hoe de Tweede Wereldoorlog sporen nalaat ver voorbij de oorlogsjaren, tot vandaag.

Nieuw referentiewerk biedt andere kijk op de kunstgeschiedenis

Kunst is zoveel meer dan een esthetische ervaring of een intrigerend concept. Het is ook een instrument van politiek en religie, een katalysator van revoluties, een trigger van extreme reacties, een laboratorium voor nieuwe technologieën. Kunst is de blauwdruk van een tijdperk, de drager van ongrijpbare betekenis. Kunst vertegenwoordigt fabelachtige bedragen maar ook een zee van ontroering.

Hoe is kunst in 2.500 jaar tijd geëvolueerd van het streven naar de voorstelling van de ideale mens tot een zwart vierkant op een wit doek? Waarom is een blikje Merda d’artista op de kunstmarkt meer waard dan een prachtig zeventiende-eeuws landschap?

Dit boek schetst het verhaal van de beeldende kunsten in West-Europa van de oudheid tot het modernisme in vijf hoofdstukken, telkens vanuit een andere invalshoek. Anders dan gebruikelijk ligt de nadruk daarbij niet zozeer op een opeenvolging van markante figuren die de bakens van de westerse kunst hebben verzet, maar op een complex samenspel van menselijk vernuft en verbeelding en van snel veranderende historische omstandigheden.

Koenraad Jonckheere, 471 pagina's, Nederlands, 28,5 x 22,5 x 3,5 cm, Hannibal, Hardcover

Dit prachtige en boeiende boek schetst de geschiedenis van Antarctica aan de hand van 100 gevarieerde en fascinerende objecten uit collecties over de hele wereld. Het presenteert een glorieus visuele geschiedenis van Antarctica, van Terra Incognita tot de legendarische expedities van Shackleton en Scott, tot de frontlinie van de klimaatverandering. Antarctica, een van de wildste en mooiste plekken op aarde, heeft geen inheemse bevolking of eigenaar. De ontzagwekkende landschappen – tot slechts twee eeuwen geleden onbekend – vormden het decor voor prestaties van menselijk uithoudingsvermogen en tragedie, wetenschappelijke ontdekkingen en milieuonderzoek. De objecten die het verhaal van dit opmerkelijke continent vertellen, afkomstig uit poolinstellingen en collecties over de hele wereld, variëren van iconisch tot exotisch, van verfrissend alledaags tot onmisbaar: - sneeuwbrillen overgenomen van de Inuit-technologie van Amundsen - de reddingsboot die wordt gebruikt door Shackleton en zijn bemanning - een buste van Lenin, geïnstalleerd door de 3e Sovjet-Antarctische Expeditie - het Polar Star-vliegtuig dat werd gebruikt tijdens de eerste trans-Antarctische vlucht - een zeehondenclub gemaakt van het penisbot van een zeeolifant - de bevroren baard als symbool van Antarctische heldenmoed en mannelijkheid - ijskernen die tot 800.000 jaar klimaatgeschiedenis bevatten Dit verbluffende boek is zowel eindeloos fascinerend als een krachtige demonstratie van de mate waarin de Antarctische geschiedenis menselijke geschiedenis is, en ook de menselijke toekomst.

Jean De Pomereu, Dr. Daniella McCahey, 224 pagina's, Engels, 25 x 19 cm, Bloomsbury Publishing, Hardcover

'Als je wilt weten wat antropologie is, moet je kijken naar wat antropologen doen,' zo schrijven de auteurs van dit Elementaire Deeltje. In deze boeiende introductie op dit vakgebied komen dus, naast de belangrijkste principes en methodes, veel voorbeelden aan bod van de antropoloog aan het werk. Puttend uit hun eigen ervaringen in Indonesië en Midden-Amerika bespreken de auteurs de wijze waarop sociale en culturele antropologie ons begrip over de menselijke samenleving en cultuur hebben helpen vormen.

John Monaghan, Peter Just, 200 pagina's, Nederlands, 17 x 11 cm, Atheneum, Softcover